Of ik in gesprek kon gaan met ‘die afdelingshoofden’. Die vraag kreeg ik van Kees, manager in een zorginstelling. Ze bleven maar zeuren en klagen en kwamen nooit, maar dan ook nooit met een voorstel om dingen aan te pakken of te verbeteren. Hij vond hen de ultieme dwarsliggers en werd er doodmoe van. Kees wilde dat ik tegen ze zou vertellen dat het nu toch echt anders moest.
Ik pakte mijn toverstokje, zwaaide een paar keer enthousiast heen en weer en het probleem was opgelost. Nee, niet dus. Want dat is NIET mijn plek als begeleider, dat heb je als leidinggevende zelf te doen. Wel zelf, niet alleen! Als leider ben je namelijk het beginpunt van de verandering die je voor ogen hebt! Ik heb Kees begeleid in zijn rol, want feitelijk deed hij hetzelfde als hij de afdelingshoofden verweet: hij klaagde over de afdelingshoofden. En hiermee hield hij, onbedoeld, in stand dat het oké is om te klagen.
Kees heeft kunnen ontrafelen waarom hij zoveel last heeft van mensen die klagen, hoe hem dit verlamde en wat hij kan doen om dit om te buigen. Daarna was er ruimte om met de afdelingshoofden in gesprek te gaan. Was dit klagen wat Kees (en de afdelingshoofden) deden dan 100% slecht? Nee, klagen kan juist heel goed zijn. En er is ook iets heel anders nodig om tot een oplossing te komen, waardoor je niet meer hoeft te klagen.
Waarom klagen we?
Proactief jezelf uiten is goed, zeker wanneer je dit op een constructieve manier doet en het bij jezelf houdt. Soms is even zeuren heerlijk, anders stop je alles weg. Mensen klagen over het algemeen om:
- Spanning af te laten vloeien;
- Zaken buiten zichzelf te leggen;
- Het klagen zelf in de hoop gehoord te worden of support te krijgen bij het zoeken van een oplossing.
Notoire klagers kunnen elkaar aansteken en dan krijg je een negatieve sfeer, zo ontstaat bijna ongemerkt een klaagcultuur. We blijven met zijn allen passief wachten tot een ander wat gaat doen. En dan roept klagen meer klagen op en ontstaat er een vicieuze cirkel. Dan hoor je vaak ‘Tsja, zo gaat dat hier nu eenmaal’.
Je hebt ook aanpakkers die klagen als nutteloos zien. Zij zoeken naar een oplossing en gaan tot actie over. Zij zijn de optimisten die ook de andere kant van de situatie bekijken en ze zijn meestal minder ontevreden. Als je ze vraagt hoe het gaat, krijg je dan ook vaak als antwoord: ‘Prima, niets te klagen’.
Klacht of klagen
Het verschil tussen een klacht neerleggen en klagen is dat de klacht neerleggen actiegericht is en dat klagen vaak een passief karakter kent. Met een gerichte klacht uit je je en vraag je of er actie van de andere kant kan komen. Je deelt in plaats van dat je het alleen maar de lucht in gooit.
Het kan ook zijn dat je echt klachten hebt en dat je er niets aan kunt doen. Dus je hebt ergens geen invloed op maar je ondervindt wel de nadelen en onvrede en je uit dit. Een keer je onvrede uiten is geen klagen, het is pas klagen als mensen steeds op dezelfde manier over hetzelfde onderwerp zeuren en er niets mee doen. Ook is de toon belangrijk. Spreek je je proactief uit en vraag je advies en onderneem je daarna actie dan is het dus zeker geen klagen, dan wordt het constructief.
Tips om proactief en constructief te zijn en minder te klagen
- Zoek naar zaken waar je invloed op hebt en benut die;
- Gebruik ik-boodschappen om te uiten waar je last van hebt (houd het bij jezelf en leg het niet bij de ander);
- Neem verantwoordelijkheid voor jouw stuk in de klacht;
- Spreek de ander proactief aan op klagen en vraag wat de ander wil met zijn klacht;
- Reageer niet met weerstand op weerstand, benoem het en kijk hoe je samen verder kunt praten;
- Durf in pijn/gemis te spreken in plaats van in boosheid en frustratie;
- Leer los te laten, soms is het even balen en dat is oké;
- Vul niet in voor een ander, vraag proactief wat de ander bedoelt;
- Ontwikkel lef en durf. Wat is het ergste wat kan gebeuren? En wat heb je te verliezen als je dat gaat doen?;
- Kijk wat stilstaan je oplevert en wat actie je op zou kunnen leveren en maak een keuze.
Hierdoor groeit je motivatie! En motivatie is nodig om resultaten te behalen. Het enige wat nodig is voor het behalen van resultaat is actie! En als je eenmaal actie onderneemt, volgt motivatie vanzelf. Actie zorgt namelijk op zichzelf voor nieuwe inspiratie en motivatie.
Tijd om proactief te zijn
Hoe je voor actie zorgt? Wat we in ons hoofd te vaak doen, is de actie heel groot maken. Dan is het logisch dat je geen actie onderneemt: voor een berg aan actie heb je een minstens zo grote berg aan motivatie nodig. En het probleem is nu juist dat je die motivatie niet hebt.
De motivatie komt pas als je in actie komt, ongeacht hoe groot die actie is. Dus het gaat om de eerste stap zetten, de kleinst denkbare actie die je nu kunt uitvoeren. Weet je niet wat een passende stap is, of weet je niet hoe je dan het beste die stap kunt zetten? Ik help je graag. Want ik weet als geen ander dat iedere situatie uniek is, dat iedere persoon weer anders is en dat situaties die op elkaar lijken toch een totaal verschillende aanpak nodig hebben.
Het is heel logisch als je er zelf zo dicht met je neus bovenop zit dat je niet meer ziet wat nodig is. Ik kijk graag met een frisse blik met je mee dus neem hier vrijblijvend contact met me op.
